Interview met Bas Turk over TommyTomato

Van Betuwe naar Haarlem: een ondernemersreis
Bas, kun je ons meenemen in jouw ondernemersreis? “Zeker! Ik ben Bas Turk, medeoprichter van TommyTomato. Oorspronkelijk kom ik uit de Betuwe, maar Haarlem is de stad waar ik studeerde, verliefd werd en ondernemer werd. Na een jaar in Australië en een periode werken, startte ik aan de Haarlem Business School in de richting Small Business. Daar begon ik ook met ondernemen: hard werken, weinig verdienen, maar ontzettend veel leren.

Na mijn studie zette ik verschillende ondernemingen op. In 2012 kwam ik bij Pepperminds, een field marketingbureau waar ik intern kon ondernemen en ontdekte hoe je een bedrijf echt opschaalt. Daar leerde ik dat cultuur alles kan maken of breken. Vervolgens werkte ik bij Sungevity, een missiegedreven zonne-energiebedrijf, waar ik de kracht van impactgedreven ondernemen zag. Maar toen kwam corona en begon het bij mij te kriebelen. Ik liep rond met ideeën over warme lunches voor bedrijven, totdat mijn zus, die in het onderwijs werkt, zei: ‘Dit moet je voor kinderen doen, op basisscholen.’ Dat was het moment waarop alles op zijn plek viel en TommyTomato werd geboren.”

Missie en impact: voeding als vak op school
Wat is de missie van TommyTomato? “Onze missie is simpel: van alle kinderen groente-eters voor het leven maken. Wij geloven dat voeding structureel een plek moet krijgen in het onderwijs, niet als een los project, maar als een vast vak. Net zo belangrijk als lezen, schrijven en rekenen. Dit betekent dat we gezonde lunches aanbieden, voedingslessen geven en kooklessen verzorgen. Inmiddels eten 30.000 kinderen per week met ons mee en krijgen ze op school al meer groente binnen dan de meeste Nederlandse kinderen op een hele dag. Dat is impact!”

Uitdagingen en kansen: beren op de weg, maar gewoon gáán
Wat waren de grootste uitdagingen bij het opzetten van TommyTomato?“Vanaf dag één stonden we vol obstakels. We moesten een systeem ontwikkelen dat scholen volledig ontzorgt. Voedsel logistiek was een enorme uitdaging: warm eten op 60 graden, voedselveilig en op tijd in het klaslokaal krijgen, zonder dat het afbreuk deed aan de kwaliteit. Daarnaast moesten we ouders overtuigen om te betalen en een financieel vangnet creëren voor wie dat niet kon. En tot slot: het kind zelf. Een gezonde lunch is pas effectief als het kind het ook écht wil eten.”

En wat is nu jullie grootste uitdaging? “Bewustwording. We zien gelukkig dat overheden en grote instanties hun blik op ons richten, omdat we impact maken. Maar het moet nog breder gedragen worden.”

Businessmodel en financiering: de diamant slijpen
Hoe zorg je ervoor dat TommyTomato financieel gezond blijft? “De eerste jaren hebben we een ruwe diamant gedolven: het model werkte, maar financieel was het nog niet optimaal. Nu zitten we in de fase waarin we die diamant gaan slijpen. We draaien elke euro om en kijken hoe we slimmer kunnen omgaan met kosten, logistiek en schaalbaarheid.

Onze financiers zijn geen investeerders die puur voor winst gaan, maar mensen die in de missie geloven. Onze winst zit niet alleen in euro’s, maar ook in gezondheid, kansengelijkheid en de eiwittransitie. We werken met een gestapeld financieringsmodel waarin ouders bijdragen, de overheid bijspringt en bedrijven helpen om de maatschappelijke waarde van gezonde voeding te financieren.”

Samenwerken: voor mekaar
Met welke partijen werken jullie samen? “Samenwerken zit in ons DNA. We werken met gemeenten om gezond eten structureel te maken op scholen, met sportclubs als Feyenoord en AZ om voeding en beweging te koppelen, en met grote retailers om gezonde alternatieven te bieden. Ook politiek is belangrijk; we zijn zelfs in het Torentje bij Rutte geweest om bewustwording op het hoogste niveau te krijgen. Daarnaast helpen bedrijven ons via de TommyClub om maatschappelijke impact te maken.”

Toekomst: een generatie-overstijgend plan
Wat is de toekomstvisie van TommyTomato? “We willen dat voeding een vak wordt op álle scholen en dat ouders en scholen voeding net zo belangrijk vinden als taal en rekenen. Maar ook het complete voedingsaanbod voor kinderen moet veranderen. In de retail is er amper een gezond kinderalternatief en 80% van de kindermarketing richt zich op ongezond eten. Wij willen daar een aantrekkelijk, betaalbaar en concurrerend gezond alternatief tegenover zetten. Onze droom? Dat kinderen die nu onze lunch eten, over 20 jaar hun eigen kinderen naar school brengen en zeggen: ‘Hé, die bolo boogjes… die had papa vroeger ook.’ Dan hebben we het echt goed gedaan.”

Advies aan andere ondernemers: gewoon dóen Tot slot, welke lessen heb jij geleerd die je zou willen meegeven aan andere ondernemers?

• Een idee is niks. Een idee is 1%, een plan 5%, maar de uitvoering is 94%.
• Test en leer. Gooi je idee in de praktijk, kijk wat werkt en pas aan.
• Maak fouten. Als alles altijd goed gaat, speel je te veilig.
• Deel en praat. Hoe meer je deelt, hoe beter je idee wordt.
• Wees flexibel. Als iets niet werkt, leer en pas aan.

“Je faalt pas echt als je stopt. Zolang je blijft bewegen, blijf je groeien. Dit is TommyTomato: geen project, maar een systeemverandering. En we zijn pas net begonnen!”