Wat zijn de taken en bevoegdheden van de ondernemingsraad?

De Wet op de ondernemingsraden (WOR) bepaalt wanneer een in Nederland gevestigde onderneming verplicht is een ondernemingsraad in te stellen.

De eisen voor verplichte invoering van een ondernemingsraad hebben met name betrekking op de grootte van het personeelsbestand van de vennootschap in Nederland. In deze wet zijn aan de ondernemingsraad informatierechten, adviesrechten en instemmingsrechten toegekend.

De functie van de ondernemingsraad is tweeledig. De ondernemingsraad heeft zowel tot taak de belangen van de in de onderneming werkzame werknemers bij de ondernemer te behartigen, alsook door middel van overleg met de ondernemer het belang van de onderneming als geheel te dienen.

Het bestuur van de vennootschap wordt geacht overleg te voeren met de ondernemingsraad, het vertegenwoordigend orgaan van de in de onderneming werkzame personen. In de Wet op de ondernemingsraden wordt de term bestuur niet altijd in de zin van directie gebruikt. Een bestuurder is in deze context degene die, alleen of samen met anderen, de hoogste zeggenschap uitoefent bij de leiding van de arbeid. Tussen bestuur en ondernemingsraad dient een permanente gedachtewisseling te zijn op basis van een continue informatiestroom.

Het overleg tussen bestuur en ondernemingsraad vindt in beslotenheid plaats en de leden zijn verplicht tot geheimhouding van de besprekingen. Het bestuur is verplicht alle inlichtingen en gegevens tijdig te verschaffen die de ondernemingsraad redelijkerwijs nodig heeft voor de vervulling van haar taak. Dit omvat algemene informatie, financiële gegevens en sociale informatie. Wanneer de ondernemingsraad hierom vraagt, moet deze informatie ook schriftelijk worden aangeleverd.

De ondernemingsraad heeft het adviesrecht met betrekking tot een aantal economische en organisatorische besluiten. Voorbeelden zijn:
• grote investeringen;
• benoeming of ontslag van een bestuurder;
• belangrijke wijzigingen van werkzaamheden van de onderneming;
• overdracht van (een deel van) de onderneming.
Om het adviesrecht zinvol te kunnen uitoefenen, is het noodzakelijk dat de ondernemingsraad reeds in een vroeg stadium op de hoogte wordt gesteld van ingrijpende plannen. Zo kan de ondernemingsraad wezenlijk invloed uitoefen op het besluitvormingsproces.

Naast het adviesrecht heeft de ondernemingsraad het instemmingsrecht bij belangrijke besluiten op het sociale vlak, zoals een wijziging van de werktijdenregeling, de arbeidsomstandigheden, of het belonings- of functiewaarderingssysteem. Tevens heeft de ondernemingsraad in een structuurvennootschap het recht een aanbeveling te doen bij de benoeming van een nieuwe commissaris.