Artikel | 19 april 2023 | 4 minuten
Op 11 april vond de NCD Talk ‘Onderzoek voorafgaand aan een commissariaat’ plaats op het kantoor van Grant Thornton in Rotterdam. In deze talk werden de resultaten besproken van het commissarissen onderzoek dat Board in Balance jaarlijks doet in samenwerking met Grant Thornton.
De talk werd gemodereerd door NCD voorzitter Paul Geraeds.
Te gast waren: Dirk-Jaap Klaassen, partner bij Board in Balance. Zij doen al 14 jaar onderzoek naar commissarissen. Annemarie Jongerden, partner bij Grant Thornton en Dorel Smits, gastcommissaris.
“Wat is de rol van ijdelheid in het accepteren van een rol als commissaris?”, vroeg Paul Geraeds.
Annemarie Jongerden: “Voorheen zei je altijd ja, tenzij er een goede reden was om het niet te doen. Nu is men kritischer, er wordt hoofdzakelijk gekeken naar kwalitatief de juiste match op basis van achtergrond, persoonlijkheid en match met de rest van het team.”
In de oriëntatiefase staat de vraag centraal ‘Wat voor organisatie is het?’. Dorel Smits, gastcommissaris in deze talk, vertelde dat het geen goed idee is om tijdens de oriëntatiefase de organisatie rechtstreeks te benaderen, dit kan dwingend overkomen. In het maatschappelijk jaarverslag is ook al veel informatie te vinden.
Uit het onderzoek blijkt dat veel mensen in de oriëntatiefase de laatste 2 jaarverslagen en jaarrekeningen van de betreffende organisatie lezen. Reglementen van commissies en statuten doornemen doen nog niet veel mensen in deze fase.
Dorel Smits: “Zodra je de gespreksfase ingaat met de organisatie waar je mogelijk toezicht wilt houden, kun je serieuzere vragen gaan stellen. Dan kun je statuten en reglementen inzien. In de non-profit sector is het vaak eenvoudiger om deze informatie te verkrijgen.”
Dorel adviseerde ook om een gesprek te voeren met medezeggenschap. Zo kun je beter zicht krijgen op wat speelt er speelt binnen de organisatie. Op basis van deze informatie kun je reflecteren op de vraag of je dan nog de juiste persoon op de juiste plek bent. Vanwege de ‘confirmation en optimisme bias’ is het belangrijk om kritisch te blijven op jezelf. Nee zeggen kan soms heel verstandig zijn.
In de gespreksfase kun je altijd om een ‘klikgesprek’ vragen met de andere toezichthouders. Het is waardevol om met de bestuurder te spreken tijdens de sollicitatiefase, je bent immers werkgever als toezichthouder.
Annemarie raadde aan om verder te kijken dan de jaarrekening. Bij de Kamer van Koophandel kun je onder andere statuten en de structuur van de organisatie raadplegen.
Dorel: “Ik kijk naar de bestuurder (periode, bijactiviteiten), de rest van het zittende team toezichthouders en mijn toegevoegde waarde in het team. Bij langzittende bestuurders kijk ik ook hoe tegenspraak is georganiseerd.”
Daarnaast kan het waardevol zijn om te vragen hoe de zelfevaluatie van de RvC is georganiseerd. Dit geeft informatie over hoe men omgaat met zelfreflectie. Het is echter geen goed idee om rechtstreeks te vragen naar het zelfevaluatie rapport van een RvC.
Dorel adviseerde om je af te vragen of je voldoende zicht hebt op de relatie tussen de RvB en RvC. Annemarie raadde kandidaat commissarissen aan om te kijken waar behoefte aan is in de RvC, waar de organisatie heen wil en of je als kandidaat in die context waar de kunt toevoegen.
Mocht je meer willen weten over het meerjarenplan van de organisatie voordat je een rol als toezichthouder aanneemt, dan zou de benoemingscommissie met een kandidaat kunnen spreken over de toekomstvisie en uitdagingen in de juiste context. Op deze manier hoeft men niet op een te vroeg moment concurrentiegevoelige informatie vrij te geven.
Voordat je een keuze maakt voor een commissariaat, informeer je voldoende en baseer je keuze op een kwalitatief goede match op basis van inhoud, persoonlijkheid en toegevoegde waarde.
Deze NCD Talk is hier terug te kijken.
De volledige onderzoeksresultaten kun je bekijken via deze link bij onze partner Grant Thornton.
Meld u aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van relevante ontwikkelingen.
MijnNCD
